Trafik Psikolojisi

Src Belgesi eğitimi alan kursiyerlerin almış olduğu dersler arasında davranış psikolojisi dersine giren eğitimenlerimizden Felsefe- Psikoloji Uzman Öğretmeni Sayın Kamil KARAYILAN' a teşekkür ederiz.

TRAFİK PSİKOLOJİSİ İLE TANIŞALIM -1

Sevgili okuyucular, öncelikle Yeni Ümit Eğitim Kurumlarının yöneticilerine ve kurumun bilişim uzmanı sevgili Ali Durna Bey’e bilgi ve birikimlerimi sizlerle paylaşmama olanak sağladıkları için teşekkür etmek istiyorum. Bir eğitimci olarak sizlere katkıda bulunabilirsem; bu toplumda daha sağlıklı , huzurlu ve güvenli bir trafik ortamının yaşanmasında katkıda bulunabilirsem mutluluk duyacağım.

Üzerinde duracağım konuda daha çok psikoloji biliminin kokusunu alacaksınız. Sizleri öncelikle psikoloji ile tanıştırmak isterim. Psikoloji; insan ve hayvan davranışlarını anlamaya çalışan bir bilim dalıdır. İnsanın davranışlarını anlamaya çalışır. Psikolojinin amaçları; davranışları tanımlamak, anlamak, açıklamak ve insanın nasıl davranışlar gösterebileceğini verilerine dayalı olarak tahmin etmeye çalışmaktır.

Peki trafik psikolojisi nedir? Trafik psikolojisi de insanın trafikteki davranışlarını anlamaya çalışır. Özellikle sürücülerin davranışlarını, davranışlarının altındaki zihinsel süreçleri anlamaya çalışır. Zihinsel süreçler algılama, akıl yürütme, hatırlama, acı, sevgi, saygı, korku, kıskançlık, öfke, stres, motivasyon gibi süreçlerdir. Sürücülerin hangi davranışlarının kazaya yol açtığını, bu davranışların altında yatan sebepleri bilimsel araştırmalarla ortaya koymaya çalışır.
Trafik Psikolojisinin amaçları şunlardır: Sürücü ve yayaların, trafikteki davranışlarını incelemek, trafik kazalarını ve olumsuz sonuçlarını azaltabilmeyi amaçlamak, sürücülerin algı, dikkat, risk alma davranışları gibi konularda araştırmalar yapmaktır.

Burada davranış kavramını da açıklamamız gerekir. Davranış, dışarıdan ve içeriden gelen uyarıcılara gösterdiğimiz tepkilerdir. Uyarıcı ise bizi etkileyen her şeydir. Bir örnek verecek olursak; kırmızı ışık uyarıcıdır. Sürücü ışığı gördükten sonra algılar, ne yapması gerektiğini bilir, yani durma davranışını gösterir. İşte burada algılamak, anlamak çok önemlidir. Algılamazsa bu davranışı gösteremeyecektir. Bu da sürücünün dikkatsiz olduğunu gösterecektir. Sürücünün zihinsel süreçleri ne kadar sağlıklı işlerse davranış da o kadar doğru olur. Işıklar, levhalar, gürültü dış uyarıcılara; bizden kaynaklı ağrı, sızı, acıkmak, susamak, öfke, sevinç, stres eğilimlerimiz ise iç uyarıcılara örnek verebiliriz. Sürücülerin davranışlarını, tepkilerini işte bu iç ve dış uyarıcılar etkiler.
Sürücünün düşünce gücü, algılama gücü ne kadar yüksekse bu iç ve dış uyarıcılara o derece sağlıklı tepkiler verir, yani davranışlarda bulunur.
‘Öfke, stres, depresyon gibi olumsuz duyguların araç kullanmaya etkisi nedir?’ sorusuna cevap arar trafik psikolojisi. Elbette insanda bu olumsuz duygular olduğu gibi olumlu duygu ve eğilimler de vardır. Mesela motivasyon süreci de sürücülerin davranışlarını olumlu yönde etkileyen bir zihinsel süreçtir. Motivasyon olumlu, güvenli, verimli, demokratik bir trafik ortamının oluşmasını sağlar. Sürücülerin algılama gücünü arttırır. Sürücülerin kurallara uygun araç kullanma isteklerini arttırır.

Değerli sürücüler, bedensel ve psikolojik olarak araç kullanmaya hazır olmamız gereklidir. Sürüşe uygun olmamız gereklidir. Mesela stresli, gergin bir sürücünün bu ruhsal durumu onun davranışlarına yansır ve kaza yapma riski artar. Ama olumlu duygulara ve düşüncelere sahip bir sürücünün, sevgi ve saygı duygularının davranışlarına hakim olduğu bir sürücünün kaza yapma riski azalacaktır. Demokratik tutum ve düşüncelere sahip bir sürücünün insan haklarına olan saygısından dolayı kaza yapma riski oldukça düşük olacaktır.
Bedensel olarak uygun olmayan bir sürücü mesela duyu organları sağlıklı olarak görevlerini yapmıyorsa, karayolundaki uyarıcıları ( ışıkları, levhaları vs.) sağlıklı olarak algılayamayacağından kaza yapma riski artacaktır. Dolayısıyla bedensel ve ruhsal sağlık profesyonel bir sürücü için olmazsa olmaz bir niteliktir.
Sevgili sürücüler, sizler de bizzat trafik ortamının içerisindesiniz. Herhangi bir kazayı düşünün, bu kazanın sebebinin genellikle sürücülerin ruhsal ve bedensel sorunlarından kaynaklandığını fark edeceksiniz.
Sevgili sürücüler, çorbayı çatalla değil de kaşıkla içme temennisiyle hepinize kazasız hoşgörülü bir trafik ortamı diliyorum.

Kamil KARAYILAN
Felsefe- Psikoloji Uzman Öğretmeni

Ana Sayfa | SRC Belgesi | Src1 Belgesi | Src 2 Belgesi | Src 3 Belgesi | Src 4 Belgesi | Eğitim Kadromuz | Yetki Belgemiz | Src Sınav Soruları | Sınavsız Src Belgesi | Src Belgesi Fiyatları | Src Belgesi Sınav Kılavuzu | Src Belgesi Sorgulama | Referanslarımız | Src Belgesi Kimler Verir | Src Belgesi Olmadan Araç Kullanmanın Cezası | İletişim